Հայաստանի պատմավարչական բաժանումները

Հարցեր և առաջադրանքներ1․ Ք․ա․ 3-2-րդ հազարամյակներում վարչական ի՞նչ  բաժանումներ կային մեր հայրենիքի տարածքում։ Ի՞նչպես փոխվեց այդ բաժանումը Ք․ա․ 1-ին հազարամյակի սկզբին։Ք․ա․ 1-ին հազարամյակի սկզբին սկզբում ՝Վանի (Արարատյան) թագավորության օրոք և Հայկազունի Երվանդականների գահակալման առաջին շրջանում, ամբողջ Հայաստանը միավորված էր մեկ պետական կազմավորման մեջ։2․ Ե՞րբ հայտնի դարձան Մեծ Հայքը  և Փոքր Հայքը՝ որպես առանձին թագավորություններ։ Ներկայացրե՛ք Մեծ Հայքի վարչական բաժանումը։Ք․ա․ 4-րդ դարից Հայաստանի տարածքում հայտնի դարձան երկու հիմնական պետություններ՝ Մեծ Հայքի և Փոքր Հայքի թագավորությունները։Մեծ Հայքի բաժանվել է 15 խոշոր նահանգների։3․ Որքա՞ն է Հայաստանի Հանրապետության տարածքը, Մեծ Հայքի ո՞ր մասն է այն կազմում։Հ․Հ․ տարածքը կազմում է Մեծ Հայքի 10 տոկոսը։4․Ո՞ր նահանգների տարածքներն է զբաղեցնում ՀՀ-ն։Մեր հանրապետության կազմում գավառներ կան Սյունիքից և Այրարատից, ավելի քիչ Գուգարքից և Ուտիքից։5․Ո՞րքան տարածք է զբաղեցրել ԼՂՀ-ն։12,5 հազ․ քառ․ կմ տարածք։Հայաստանը բաժանված է եղել բազմաթիվ մանր պետական կազմավորումների: Առաջին հազարամյակում Վանի Թագավորության օրոք և Հայկազունի, Երվանդակաների գահակալման շրջանում հայաստանը միավորված էր մեկ պետական կազմավորման մեջ: Չորորդ դարում եղել է Մեծ հայքի և Փոքր հայքի թագավորություններ: մեծ հայքը բաժանված է եղել տասնհինգ նահանգների: Ամենախոշոր նահանգը եղել է Այրարատը, որտեղ էլ գտնվում է մեր Երևանը: Հինգերորդ դարում եղել է բաքրատունիների Թագավորություն, որը գոյատևլ է իննից- տասներկուերորդ դարերում: ժամանակի ընդացկում Օսմանյան թուրքերի իրականացված ցեղասպանության հետևանքով Հայաստանի մեծ մասը հայազրկվել է: այժմ Հայաստանը ունի 30.000 քառ. կիլոմետր տարացք: 1990թ. ծավալված արցախյան պայքարի շնորհիվ ստեղծվեց Լեռնային Ղարաբաղը, որը զբաղեցնում է 12.5 հազար քառակուսի կմ: Սակայն ցավոոք այժմ լեռնային ղարաբաղը հայազրկվում է ադրբեջանցիների կողմից:

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Գործնական քերականություն

1. Տրված բառերին ավելացրո՛ւ -եր (-ներ), ի, -ով, -ից վերջավորությունները: Հնչյունափոխված բառերն առանձնացրո՛ւ և նշի՛ր, թե ինչ հնչյունափոխություն է կատարվել:

Գիրք-Գրքից, առու-առուներ, ծաղիկ-Ծաղիկներ, լուսին-լուսնի, երկինք-երկնքից, ջուր-ջրից, հեռագիր-հեռագրով:

Առանձնահատուկ օր

Իմ համար առանձնահատուկ օրը դա իմ ծննդյան օրն է: Հունիսի 13-ին մենք գնացել էինք Երևան պառկ: Մենք այնդտեղ շատ լավ ժամանակ անցկացրեցինք: Նաև օգտվեցինք միքիչ վախենալու ատռակցիոններց: Ես այտ օրը շատ էի հոգնել որովհետև շատ հետաքրքիր և ուրախ ժամանակ էինք անցկացրել: Ես այդ օրը չեմ մոռանա:

89.Պատ. X=3250

91a)1)2.1/2:4=10:X
2)X=10×4/2.1/2=40/1×2/5=80:5=16
Պատ.X=16:
99.20+15+20=55
Պատ.55կգ:
101.Պատ.Այո:

Պատասխանել հարցերին։

Ո՞ր երևույթն են անվանում քիմիական ռեակցիա։

Նյութերի իրար հետ հպման մեջ մտնելու դեպքում առաջանում է քիմիական ռեակցիա։

Թվարկե՛ք քիմիական ռեակցիաների բնորոշ մի քանի հատկանիշ։

1. խառնում

2. մանրացում

3. տաքացում

Թվարկե՛ք քիմիական ռեակցիաների համար անհրաժեշտ մի քանի պայման։

Օրինակի համար սառույցը,երբ սառույցը լինի տաք պայմաններում նա կհալվի, քանիոր նրա համար տաք պայման է, նա  կհալվի և կվերածվի ջրի իսկ ջուրը եթե դնենք սառը վարում մոտ -20 անսիճանի տակ նա կսառի և կվերածվի սառույցի, իսկ եթե ջուրը դնել արևի տակ մոտ 10 օր նա կգոլորշիանա և կլինի քիմիական երևույթ։

---

Նյութերի փոխակերպում.Քիմիական և ֆիզիկական երևույթներ

Պատասխանել հարցերին

Ո՞ր երևույթներն են կոչվում ֆիզիկական։ Բերե՛ք օրինակներ։

Ֆիզիկական երևույթների ընթացքում նյութերը չեն փոխարկվում այլ նյութերի, այսինքն՝ նոր նյութեր չեն առաջանում:

Օրինակ. մսաղացով ինչ-որ բան  մանրեցնել:

Ո՞ր երևույթներն են կոչվում քիմիական ։ Բերե՛ք օրինակներ։

Այն երևույթները, որոնց ընթացքում նյութերը փոխարկվում են մեկը մյուսի, այսինքն՝ այլ բաղադրությամբ և հատկություններով նոր նյութեր են առաջանում, կոչվում են քիմիական երևույթներ:

Օրինակ. կրակի այրման ժամանակ փայտի վերածումը մոխիրի:

Հետևյալ երևույթներից որո՞նք են ֆիզիկական՝ մոմի այրվելը,բաժակի կոտրվելը,եղյամի առաջացումը, ջրի եռալը,լուցկու այրվելը, կաթի թթվելը։

Ֆիզիկական-բաժակի կոտրվելը,եղյամի առաջացումը, ջրի եռալը

Քիմիական-լուցկու այրվելը, կաթի թթվելը,մոմի այրվելը։

Առաջադրանքներ

• Առանձնացրո՛ւ մգեցված բառերը և բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։ 
  մոգոնել-հորինել, խնդուն-ուրախ, բյուր-անթիվ
• Մեկնաբանի՛ր. Կարծում էի, որ ավելի ողջամիտ պետք է լինի, քանի որ երկար էր ապրել և ուսուցչուհի էր: 
  Նա կարծում էր որ Ուսուցչուհին նրան կհասկանա որովհետև նա երկար է ապրել և ավելի խելացի է:
• Քո կարծիքով դա գողությո՞ւն էր, թե՞ ոչ: Պատասխանել հիմնավորված․ 5-6 նախադասություն։ 
  Իմ կարծիքով դա գողություն չէ: Որովհետև նա է այդ ծառին խնամել: Նաևնա այդ ծառը անճյուղ ժամանակից մինչև տանձերը հասնելը նրա աչքի առաջ է մեծացել

26.09.2023

126, Համեմատե՛ք թվերը.
բ)901/1000 < 8.7/9
դ)3/2500 < 823/17
զ)14.5/8 > 353/24

128․Երկու գումարելիներից մեկը 644 է և գումարի 4/5—­ն է։ Որքանո՞վ էայդ գումարելին մեծ մյուսից։

644:4×5=805
805-644=161
644-161=482-ով մեծ
Պատ. 482-ով մեծ

26.09.2023

85. 500կգ-77կգ պղինձ
300-X
500:77=300:X
500xX=77×300
500xX=23.100
X=231/5

87. 11:5
x 25լ
5մաս-25լ

English

c/

He is a film star,not a footballer.

You are vright,Sue.Good!

She is a great teacher.

d/She isn’t a film star

You aren’t the winner.

I am not a tennis player.